Στην Αθήνα, σήμερα 19 Απριλίου 2018, τα μέλη της Γενικής Συνέλευσης της ΕΝΠΕ και τα μέλη της Γενικής Συνέλευσης της ΚΕΔΕ συνεδριάσαμε από κοινού στο 1ο Κοινό Συνέδριο ΕΝΠΕ–ΚΕΔΕ και μετά από ουσιαστικό διήμερο διάλογο, αποφασίσαμε τα ακόλουθα.
Α. Διαπιστώνουμε ότι :
α. Η πρωτοφανής κρίση που βιώνει η χώρα μας θέτει επιτακτικά το ζήτημα αλλαγής της οργάνωσης του Κράτους και των θεσμών του. Στο πλαίσιο αυτής της αλλαγής, είναι αναγκαίο να καταστεί η πρωτοβάθμια και η δευτεροβάθμια Τοπική Αυτοδιοίκηση γνήσιος θεσμικός εκφραστής ενός νέου Κράτους κοινωνικής αλληλεγγύης και συνοχής, αλλά και βασικός πυλώνας μιας νέας παραγωγικής και αναπτυξιακής πορείας της χώρας.
β. Η ΕΝΠΕ και η ΚΕΔΕ, με τις μέχρι σήμερα αποφάσεις των Συνεδρίων και των Διοικητικών Συμβουλίων τους, έχουν διατυπώσει τεκμηριωμένες προτάσεις για την αναδιοργάνωση της Δημόσιας Διοίκησης και την αναβάθμιση του ρόλου των Περιφερειών και των Δήμων στο πολιτικό και διοικητικό σύστημα και για τη διεύρυνση του ρόλου τους στην Ανάπτυξη της χώρας και στη διασφάλιση της Κοινωνικής Συνοχής.
γ. Μετά από τόσα χρόνια βαθύτατης οικονομικής, κοινωνικής και πολιτικής κρίσης, η Κυβέρνηση οφείλει να υιοθετήσει τις τεκμηριωμένες προτάσεις της ΕΝΠΕ και της ΚΕΔΕ, και με αποφασιστικότητα και ταχύτητα να επιλύσει τα προβλήματα που εμποδίζουν την Αυτοδιοίκηση να ανταποκριθεί δυναμικά στο καθολικό αίτημα για Ανάπτυξη και Κοινωνική Συνοχή.
Β. Προτείνουμε τα ακόλουθα :
- Να προχωρήσει άμεσα η συνολική αναδιοργάνωση της Κεντρικής Δημόσιας Διοίκησης με κατεύθυνση το Επιτελικό Κράτος, την Αποκέντρωση και την Πολεπίπεδη Διακυβέρνηση, προκειμένου να επανασχεδιαστεί ο προγραμματισμός και η υλοποίηση των δημόσιων πολιτικών, δηλαδή ο σχεδιασμός, η εξειδίκευση, η διασφάλιση των προϋποθέσεων και των υλικών και άυλων πόρων, η εφαρμογή, η παρακολούθηση, η εποπτεία και η αξιολόγηση της εφαρμογής των δημόσιων πολιτικών σε εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο.
- Για την προώθηση της Πολυεπίπεδης Διακυβέρνησης, να επανα–οριοθετηθούν οι αρμοδιότητες των τριών επιπέδων της Δημόσιας Διοίκησης (Κεντρικής Διοίκησης – Περιφερειών – Δήμων) κατά τομέα δημόσιας πολιτικής και να διασφαλιστεί η συστημική συνεργασία των επιπέδων αυτών, με στόχους :
- τη διαλειτουργικότητα και τις ισχυρές διαδραστικές σχέσεις των τριών επιπέδων της Δημόσιας Διοίκησης,
- την οικονομική και διοικητική αυτοτέλεια της Αυτοδιοίκησης,
- τη διασφάλιση των αρχών της εταιρικής σχέσης και της επικουρικότητας,
- την προώθηση της αποκέντρωσης, ώστε να επιτευχθεί η μεγαλύτερη δυνατή εγγύτητα παροχής των υπηρεσιών στους πολίτες,
- τη διασφάλιση της αποτελεσματικότητας στην παροχή των υπηρεσιών και της αποδοτικότητας στη χρήση των πόρων.
- Να επικαιροποιηθεί το κανονιστικό πλαίσιο (Ν. 1622/1986) για τον Δημοκρατικό Προγραμματισμό και να ενισχυθούν οι θεσμοί Διαβαθμιδικής Συνεργασίας μεταξύ των Περιφερειών και των Δήμων, που αποτελούν πλέον προϋπόθεση για τη διεύρυνση και κατοχύρωση του ρόλου τους στο Πολιτειακό σύστημα της χώρας και ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά την προώθηση της περιφερειακής και τοπικής ανάπτυξης και της κοινωνικής πολιτικής και την παροχή των υπηρεσιών στους πολίτες και τις επιχειρήσεις.
- Να διασφαλιστεί η Διοικητική Αυτοτέλεια των ΟΤΑ σύμφωνα με τον «Ευρωπαϊκό Χάρτη Τοπικής Αυτονομίας» και το άρθρο 102 του Συντάγματος. Να περιοριστεί η εποπτεία επί των πράξεων των συλλογικών και των μονομελών οργάνων τους σε ένα μόνο διοικητικό έλεγχο νομιμότητας των πράξεων και να εισαχθούν λειτουργίες εσωτερικού ελέγχου στους ΟΤΑ με ένα κοινά αποδεκτό κανονιστικό πλαίσιο (σε συνεννόηση με την ΕΝΠΕ και την ΚΕΔΕ).
Γ. Διεκδικούμε από την Πολιτεία τα εξής :
- Να διασφαλιστεί σύμφωνα με το Σύνταγμα η Οικονομική Αυτοτέλεια των Δήμων και των Περιφερειών : Να αποκατασταθούν οι Κεντρικοί Αυτοτελείς Πόροι (ΚΑΠ) στο επίπεδο που προβλέπεται από τον Ν.3852/2010 («Καλλικράτη») και να διασφαλιστεί η επιστροφή των παρακρατηθέντων. Να «επαναπατριστούν» όλοι οι πόροι που αφαιρέθηκαν από τις Περιφέρειες και τους Δήμους και να αυξηθεί η χρηματοδότησή τους από το ΠΔΕ με στόχο την ενεργότερη προώθηση της Περιφερειακής και της Τοπικής Ανάπτυξης.
- Να μεταφερθούν νομοθετικά στην Αυτοδιοίκηση όλες οι αποκεντρω-μένες υπηρεσίες της Κεντρικής και της Αποκεντρωμένης Διοίκησης που είναι χωροθετημένες σε περιφερειακό ή δημοτικό επίπεδο, στην αντίστοιχη Περιφέρεια ή στον αντίστοιχο Δήμο, είτε οι αρμοδιότητές τους αφορούν «τοπική υπόθεση», είτε αφορούν «αποστολή του κράτους» (οπότε θα ασκούνται από την Αυτοδιοίκηση κατ΄ εκχώρηση εξουσίας από την Κεντρική Διοίκηση), με σεβασμό της διοικητικής αυτοτέλειας των δύο βαθμών της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Ενδεικτικά, σε πρώτη φάση :
α) να μεταφερθούν στις Περιφέρειες από τις Αποκεντρωμένες Διοικήσεις οι Υπηρεσίες Πολιτικής Προστασίας, Περιβάλλοντος και Χωρικού Σχεδιασμού, Υδάτων, Φυσικών Πόρων, Τεχνικού Ελέγχου Δημοσίων Έργων, Αγροτικών Υποθέσεων και φυσικά οι Υπηρεσίες των Υγεινομικών Περιφερειών της χώρας (όπως προβλέπει ο «Καλλικράτης») και
β) να μεταφερθούν στους Δήμους τα Κοινωνικά Ιδρύματα, τα Νηπιαγωγεία, τα Γραφεία του ΟΑΕΔ, οι Δομές πρόληψης και οι Δομές πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας (πλην του υγειονομικού προσωπικού τους).
- Να διευρυνθεί ο Αναπτυξιακός Ρόλος της Αυτοδιοίκησης, ώστε οι Περιφέρειες και οι Δήμοι να συμβάλουν αποτελεσματικά στην παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας, την προσέλκυση επενδύσεων και τη στήριξη της επιχειρηματικότητας σε περιφερειακό και τοπικό επίπεδο.
Να κατοχυρωθεί θεσμικά η συμμετοχή των Περιφερειών και των Δήμων :
α) στο σχεδιασμό, την οργάνωση και την εφαρμογή των Προγραμμάτων Περιφερειακής και Τοπικής Ανάπτυξης, περιλαμβανομένων και των συγχρηματοδοτούμενων της επόμενης προγραμματικής περιόδου και
β) στη χωροθέτηση, τη διοίκηση και τη λειτουργία των επενδύσεων περιφερειακής ή τοπικής κλίμακας με περιφερειακή ή εθνική σημασία (λιμάνια, αεροδρόμια, εμπορευματικοί σταθμοί, επιχειρηματικά πάρκα κλπ).
- Σύμφωνα με τον «Ευρωπαϊκό Χάρτη Τοπικής Αυτονομίας» «πρέπει να διασφαλιστεί η ελεύθερη άσκηση της εντολής των αιρετών» και επομένως διεκδικούμε την ενδυνάμωση της καταστατικής θέσης των αιρετών της Αυτοδιοίκησης ώστε να ισχύσουν οι ίδιοι κανόνες που ισχύουν για τους αιρετούς της Κεντρικής Διοίκησης, όσον αφορά τα ασφαλιστικά, τα οικονομικά, τα συνταξιοδοτικά ζητήματα και την εφαρμογή του ποινικού νόμου (μισθολογικό καθεστώς, ειδικές άδειες, ασφαλιστικά, συνταξιοδοτικά, χορηγίες κλπ).
Δ. Αποφάσισαμε τα ακόλουθα :
- Με κοινή απόφαση των Διοικητικών Συμβουλίων της ΕΝΠΕ και της ΚΕΔΕ να συγκροτηθεί μια κοινή ομάδα εργασίας η οποία, αξιοποιώντας και το Κείμενο Κοινών Θέσεων ΕΝΠΕ–ΚΕΔΕ που κατατέθηκε στο Συνέδριο, να μελετήσει και να εισηγηθεί σε κοινή συνεδρίασή τους τα ακόλουθα :
– Σχέδιο Συμφώνου Συνεργασίας ΕΝΠΕ–ΚΕΔΕ και κοινού οργάνου για την υποστήριξη και παρακολούθηση της εφαρμογής του και για την επίλυση τυχόν αναφυόμενων διαφορών.
– Κοινό Υπόμνημα με προτάσεις αναβάθμισης της Αυτοδιοίκησης ενόψει πιθανής Συνταγματικής Αναθεώρησης.
– Επικαιροποίηση του Νόμου 1622/1986 για τον Δημοκρατικό Προγραμ-ματισμό και προτεινόμενοι τομείς δημόσιας πολιτικής για την προώθηση της Πολυεπίπεδης Διακυβέρνησης.
- Με κοινή απόφαση των Διοικητικών Συμβουλίων της ΕΝΠΕ και της ΚΕΔΕ να συσταθεί ένας μόνιμος Μηχανισμός Παρακολούθησης της Καταστατικής Θέσης των Αιρετών υπό τη μορφή του Παρατηρητηρίου.